Główna » Kultura i Historia

Lenino … 77 lat temu

październik 15, 2020 Brak komentarzy

Bez względu na sytuację epidemiologiczną, a w związku z czym braku delegacji z Rzeczypospolitej Polskiej, uroczystość upamiętniająca 77 rocznicę bitwy pod Lenino 12 października bieżącego roku odbyła się!

Przedstawiciele Domu Polskiego znowu odwiedzili to święte miejsce. Nad wszystkimi zorganizowanymi z tej okazji imprezami w Lenino dumnie powiewała Biało-Czerwona flaga ZPB. Pamięć poległych żołnierzy  uczczono minutą ciszy. Na ich cześć oddana została też salwa honorowa, a w miejscach spoczynku złożono wieńce i wiązanki kwiatów.

W powiecie goreckim województwa mohylewskiego we wsi Lenino znajduje się Pomnik-Memoriał drogi tak Białorusinom jak i Polakom pomnik-symbol polsko-białoruskiego braterstwa broni. To tu w walkach 1943 roku 12 października pierwsza polska Dywizja Piechoty im. Tadeusza Kościuszki, pod dowództwem gen. Zygmunta Berlinga, utworzona na terytorium ZSRR, odbyła swój „chrzest bojowy” w pierwszej walce z hitlerowskim najeźcą.
Za  bohaterstwo i odwagę ponad 500 polskich żołnierzy, którzy ramię w ramię z żołnierzami radzieckimi walczyli przedzierając się przez hitlerowskie linie obronne, zdobywali szczyty, otrzymało wysokie odznaczenia. Przyznano im 239 rosyjskich i 247 polskich orderów i medali.
Juliusz Hubner, kapitan Władysław Wysocki, fizylierka Aniela Krzywoń (pośmiertnie) otrzymali tytuły Bohatera Związku Radzieckiego. Od Lenino żołnierz polski rozpoczął swój zwycięski szlak przez Warszawę do Berlina.
W braterskich mogiłach pod Lenino spoczywają 1711 radzieckich i 502 polskich żołnierzy. Na bohaterskim wzgórzu dziś znajduje się  muzeum braterstwa radziecko-polskiego. W 1968 w tym miejscu został otwarty kompleks pamięci, którego częściami są obelisk  i muzeum zaprojektowane w formie żołnierskiego hełmu. W „sercu” muzeum, jego centralnej części rozpościera się diorama „Bitwa pod Lenino”. Wśród eksponatów flagi polskich i radzieckich jednostek wojskowych, osobista broń żołnierzy, nagrody, pamiątki, materiały źródłowe dotyczące uczestników bitwy.
W miejscach potyczek bitwy pod Lenino odbywają się okolicznościowe uroczystości dla upamiętniania bohaterstwa narodów w walce z faszyzmem. Na uroczystości poświęcone pamiętnej dacie przyjeżdżają weterani, uczestnicy bitwy pod Lenino i kombatanci II Wojny Światowej z Polski.
Pamięć o krwawych walkach na zawsze zostanie w sercach młodych i każdego, kto okolicznościowo odwiedza to miejsce pamięci!
Wojna nie oszczędziła również naszych rodzin. W oddziałach dywizji Tadeusza Kościuszki walczyli przedstawiciele Polonii mogilowskiej. Uczestniczymy w mityngach w Lenino już od ponad 25 lat. Raz w roku, w październiku znów staje się to miejsce miejscem wspólnym wielu Narodom.
Czym dla nas jest ta bitwa? Czym jest dla nas pamięć o niej?
Chciałbym zwrócić uwagę przybyłych tutaj, po raz pierwszy, na nazwiska poległych żołnierzy polskich  wyryte na płytach nagrobnych cmentarza polskiego. Polacy z różnych zakątków Związku Radzieckiego, z Białorusi, krajów Nadbałtyckich, Moskwy, Petersburga, Azji Środkowej, Syberii oraz naszej Mohylewszczyzny przybywali na to historyczne miejsce, aby walczyć w składzie polskiej dywizji. Walczyć ze złem, walczyć o pokój, walczyć o dobro, wywalczyć braterstwo i przyjaźń między narodami świata, uwolnić świat od demagogii, podziałów, nienawiści.
Stąd chcieli wrócić do ojczyzny z bronią w ręku niosąc jej pokój, niosąc wyzwolenie od nienawiści, śmierci, lęku, krajom ogarniętym szaleństwem wojny wydanej światu przez faszyzm. Wielu z nich pozostało tutaj na zawsze, nie doczekali zwycięstwa, nie znaczy to jednak, że nie są jego, tego zwycięstwa współautorami.
I ta ich ofiara złożona światu jest świadectwem tego, że  rośliny istnieją w sobie, owady dzięki sobie, a ludzie istnieją dla siebie,  dla siebie by tworzyć, by dzielić się, by siebie wzajemnie bronić przed złem, a gdy trzeba oddawać swoje życie. Oni już nie przemówią, za nich mówi cmentarna cisza, obyśmy, obyście szczególnie wy młodzi umieli usłyszeć jej krzyk, jej wołanie- nigdy więcej wojny! Nigdy więcej człowiek człowiekowi, nie może być wilkiem w żadnej sprawie, dla żadnej ideologii!
Wojna dotknęła i nasze rodziny. Porucznik Kazimierz Wańkowicz to wujek mojego kolegi Sergiusza  Marszałkowskiego (który wraz ze mną ,jako tłumacz,  od lat  uczestniczy w obchodach rocznicowych} walczył tutaj w składzie pierwszej dywizji imienia Tadeusza Kościuszki jako naczelnik sztabu batalionu ćwiczeniowego, mój ojciec w 1943 roku trafił do obozu niemieckiego, matka została bez rodziców.
Ciągle jeszcze żyją ludzie, uczestnicy tamtych dni i nocy. Ciągle na szczęście żyje jeszcze pamięć. Choć spotykamy się z różnymi ocenami historycznymi samej bitwy pod Lenino i uczestnictwa wojsk polskich wyrosłych z dywizji T. Kościuszko to, co by  nie zostało powiedziane i jak ocenione my winni jesteśmy pamięć tym, którzy walczyli. Oni walczyli o wolność, ginęli za wolność, apolitycznie, chcieli pokoju. I to właśnie w imię tamtego pragnienia o dobru, pokoju, w samym sercu wydarzeń sprzed lat, w październiku spotykają się  Białorusini i Polacy, aby pokazać to, co wydaje się spełnieniem, pokazać, że krew nie darmo przelana, pokazać, że istnieje dialog między narodami. Że istnieje normalność, że istnieją słowa ponad podziałami, że więcej nas łączy niż dzieli i co więcej, że są tacy, którzy potrafią pielęgnować właśnie przez pamięć okrucieństw wojny idee pokojowego współistnienia bez otoczek, bez kontekstów, gdy inni robią wszystko by zepsuć to, za co pokolenia ginęły, cierpiały, co pokolenia wypracowały.
Jeszcze więc raz chcę w imieniu nas spadkobierców żołnierskiej ofiary podziękować zmarłym i żyjącym uczestnikom walk pod Lenino, walk na wszystkich frontach w drodze do wyzwolenia i zaapelować do wszystkich, szczególnie do młodzieży, by ta ziemia, ta uroczystość była jak lekcja, której zadaniem domowym jest praca nad tym by NIGDY JUŻ WIĘCEJ WOJNY... !!!

Chylimy czoła przed czynem bojowym.

len_00

len_01

len_02

len_03

Jerzy Żurawowicz

Waszym zdaniem

Подтвердите, что Вы не бот — выберите самый большой кружок: